Trong hệ thống điện lạnh, block hay còn gọi là máy nén là bộ phận đóng vai trò vô cùng quan trọng, được xem như “trái tim” của máy lạnh. Block có nhiệm vụ nén gas lạnh ở áp suất cao và đẩy vào dàn nóng để trao đổi nhiệt, từ đó tạo ra luồng khí lạnh lan tỏa khắp không gian. Chính vì thế, khi block không chạy, toàn bộ hệ thống sẽ ngừng hoạt động, hơi lạnh không còn được tạo ra, khiến máy lạnh chỉ thổi ra gió nóng hoặc không khí bình thường. Đây là một trong những lỗi nghiêm trọng nhất trong ngành điện lạnh, đòi hỏi phải được kiểm tra và xử lý cẩn thận bởi kỹ thuật viên có chuyên môn.
Nhiều người dùng máy lạnh thường gặp hiện tượng bật máy nhưng cảm nhận rõ ràng rằng không khí không mát dù dàn quạt vẫn chạy bình thường. Khi đến gần dàn nóng, bạn không nghe thấy tiếng hoạt động của block, cũng không có hơi nóng tỏa ra. Đó là dấu hiệu điển hình cho thấy block máy nén đã ngừng chạy. Lúc này, nếu không được kiểm tra kịp thời, thiết bị có thể bị hư hỏng nặng hơn, dẫn đến phải thay block mới với chi phí khá cao.
Nguyên Nhân Block Không Hoạt Động
Nguyên nhân khiến block không hoạt động rất đa dạng. Một trong những lý do phổ biến nhất là do nguồn điện cấp vào máy nén bị gián đoạn. Tụ điện khởi động yếu, dây dẫn bị đứt ngầm, hay rơ-le bảo vệ hỏng đều có thể khiến block không thể khởi động. Ngoài ra, bo mạch điều khiển cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kích hoạt máy nén. Khi bo mạch gặp lỗi, tín hiệu truyền đến block bị ngắt, dẫn đến việc máy hoàn toàn không hoạt động.
Một nguyên nhân khác khiến block không chạy chính là máy nén bị kẹt cơ. Hiện tượng này xảy ra khi piston bên trong block không thể di chuyển do ma sát quá lớn hoặc do dầu bôi trơn bị khô, đóng cặn. Khi đó, dù có đủ điện áp, block vẫn không thể quay, và dòng điện tiêu thụ tăng cao bất thường. Kỹ thuật viên có kinh nghiệm khi đo dòng điện khởi động sẽ dễ dàng nhận ra sự bất thường này.
Ngoài ra, block máy lạnh bị cháy cuộn dây cũng là một lỗi nghiêm trọng. Đây là trường hợp thường gặp ở những máy lạnh đã sử dụng lâu năm hoặc không được bảo dưỡng định kỳ. Khi cuộn dây bên trong bị cháy, máy sẽ ngắt hoàn toàn, cầu chì có thể bị đứt để bảo vệ mạch điện. Việc sửa chữa block cháy thường tốn kém, và trong nhiều trường hợp, giải pháp duy nhất là thay block mới.
Một yếu tố khác ảnh hưởng đến hoạt động của block là áp suất gas lạnh. Nếu gas bị thiếu, block sẽ hoạt động trong điều kiện tải không ổn định, dễ bị ngắt do rơ-le bảo vệ nhiệt. Còn nếu gas nạp quá nhiều, áp suất cao sẽ khiến block quá tải, không thể khởi động. Chính vì vậy, việc kiểm tra và nạp gas đúng định mức là điều bắt buộc khi tiến hành bảo trì thiết bị điện lạnh.
Khắc Phục Như Thế Nào?
Khi gặp tình trạng block không chạy, người dùng tuyệt đối không nên cố bật máy nhiều lần hoặc tự ý tháo nắp kiểm tra, vì có thể khiến hệ thống điện bị chập, gây nguy hiểm. Tốt nhất, bạn nên ngắt nguồn điện và liên hệ ngay với đơn vị sửa điện lạnh để được hỗ trợ kiểm tra. Kỹ thuật viên sẽ dùng các thiết bị đo chuyên dụng để xác định chính xác nguyên nhân, như đồng hồ đo áp suất, ampe kìm, đồng hồ vạn năng kiểm tra tụ và bo mạch.
Một quy trình sửa chữa block tiêu chuẩn thường bắt đầu từ việc kiểm tra nguồn điện cấp, đánh giá tình trạng bo mạch, đo điện trở cuộn dây, sau đó mới đến phần cơ của block. Nếu phát hiện block bị kẹt, kỹ thuật viên có thể tiến hành nạp dầu, xả gas, kích khởi động hoặc dùng phương pháp rung kích để giải phóng piston. Trong trường hợp block bị cháy hoặc hư hỏng nặng, giải pháp duy nhất là thay block mới cùng loại, đảm bảo tương thích với công suất máy.
Một vấn đề quan trọng khác là bảo dưỡng định kỳ hệ thống điện lạnh để tránh block hư hỏng sớm. Khi máy lạnh được vệ sinh thường xuyên, dàn nóng thoáng mát, áp suất gas ổn định, block sẽ hoạt động nhẹ nhàng, không phải làm việc quá tải. Ngược lại, nếu để bụi bẩn bám dày, dàn nóng không tỏa nhiệt được, block phải hoạt động liên tục ở công suất cao, lâu ngày sẽ sinh nhiệt và cháy cuộn dây.
Bên cạnh đó, việc chọn đúng mức nhiệt độ khi sử dụng máy lạnh cũng ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ của block. Nhiều người có thói quen chỉnh máy ở mức quá thấp (16–18 độ C) khiến block liên tục chạy không nghỉ. Về lâu dài, điều này làm tăng áp lực lên hệ thống và gây hao mòn nhanh. Do đó, nhiệt độ lý tưởng nhất khi sử dụng thường nằm trong khoảng 25–27 độ, vừa đủ mát lại giúp block có thời gian nghỉ xen kẽ.
Xem thêm: Sửa điện lạnh Đà Nẵng chuyên nghiệp, uy tín và giá rẻ
Nếu bạn đang gặp tình trạng block không chạy hoặc máy lạnh không mát, hãy liên hệ ngay với dịch vụ sửa điện lạnh để được kiểm tra và xử lý tận nơi. Việc khắc phục sớm không chỉ giúp thiết bị hoạt động hiệu quả hơn mà còn ngăn ngừa những hư hỏng nặng nề có thể xảy ra trong tương lai.
